تأثیر شرایط فیزیکی کلاس در انتخاب مکان(جایگاه)درکلاس

درباره تأثیر ویژگی های فضا روی میزان مشارکت افراد درفعالیت های گروهی نیز پژوهش های متعدد   انجام گرفته است.«زمر»در یکی از بررسی های خود،تعداد 6 کلاس درس را با 4 نوع طرح فیزیکی متفاوت انتخاب کرد که عبارت بودند از:

-         دو فضا با نیمکت های ثابت و میز های بزرگ به ردیف و پشت سر هم قرار داشند(کلاس آزمایشگاه)   

-         یک کلاس بدون پنجره (باندر مصنوعی)  

-         یک کلاس با پنجره سراسر ی در یک سوی آن.  

 

دو مربی وظیفه تشکیل جلسات بحث و گفتگویی را با 25 نفر از دانش آموزان عهده دار گردیدند و سه مشاهده گر جریان فعالیت ها ومیزان مشارکت دانش آموزان را در فضاهای مختلف ثبت نمودند رفتار پایان دوره اول، فضای مورد استفاده هر گروه تغییرداده شد.از این بررسی دو نوع نتیجه به دست آمد.     

1-رفتار مشارکت درفعالیت ها،تحت تأثیر شرایط فیزیکی فضای کلاس قرار می گیرد.

2-ویژگی های فضایی هر مسند نیز درمیزان مشارکت دانش آموزی که درآن قرارمی گیرد تأثیر می گذارد.

۳-قسمتی از نتایج نوع دوم یعنی تأثیر جایگاه روی میزان مشارکت در12 دانش آموز درشکل زیر دیده می شود. ( خدا بنده-1372) 

    محل نشستن دانش دانش آموز      

 

	کنار	وسط	کنار
ردیف اول	57%	61%	57%
ردیف دوم	37%	54%	37%
ردیف سوم	41%	51%	41%
ردیف چهارم	31%	48%	31%

         

 جدول 1ـ درصد مشارکت دانش آموزان با توجه به محل استقرارشان درکلاس درس

به نقل از : خدابنده 1372

 

به ترتیب از ردیف اول به آخر از میزان مشارکت کاسته می شود.کسانی که  درقسمت وسطی هر ردیف قرارمی گیرند بیش از دو قسمت انتهایی شرکت می کنند.

بررسی های تکمیلی روی رفتار دانش آموزانی که با تأخیر وارد کلاس شده بودند      

همچنین تحقیقات متعدد دیگری که درکتاب «زمر»(فضای شخصی )گزارش شده است نشان می دهد.هنگام تحقیق درباره تأثیر جایگاه (واقع در ناحیه های مختلف فضا ،روی رفتار)لازم است به عوامل انگیزشی «علاقه به مشارکت»و عوامل فضایی (انتخاب محلی که مشارکت را تسهیل می نماید)همزمان توجه شود.

 

زمر دراثبات و تأیید نتیجه گیری فوق مشاهده زیر را گزارش می نماید.

 

دو کلاس یکی برای تدریس زبان انگلیسی ودیگری برای زبان فرانسه تشکیل گردید:

دانش آموزان کلاس فرانسه در انتخاب جا آزاد بودند.محل نشستن دانش آموزان کلاس انگلیسی به ترتیب حروف الفبا اول اسامی آنها تعیین شده بود.در کلاس فرانسه رابطه خطی مستقیمی بین فاصله ردیف نیمکت ها از مربی و میزان مشارکت مشاهده شد.

 درکلاس انگلیسی که انتخابی از سوی دانش آموزان انجام نشده بود اختلافی از نظر مشارکت بین ردیف های اول و دوم مشاهده نشد.ولی دانش آموزان که درردیف سوم قرار گرفته بودند کمتر از دو ردیف اول همکاری و مشارکت می کردند.

 

شرایط محیطی موجب تحریک نیازهای پایه وثانویه (اجتماعی )می شود به عنوان مثال هر گاه دریک آموزشگاه زمین ورزش مجهز به وسائل ورزش وجود داشته باشد.انگیزه ورزش کردن دردانش آموزان تحریک می شود،همچنین دردسترس بودن یک غذای لذیذ موجب می شود افراد سیر دوباره به خوردن غذا بپردازند.

تأثیر شرایط فیزیکی کلاس در انتخاب مکان(جایگاه)درکلاس

درباره تأثیر ویژگی های فضا روی میزان مشارکت افراد درفعالیت های گروهی نیز پژوهش های متعدد   انجام گرفته است.«زمر»در یکی از بررسی های خود،تعداد 6 کلاس درس را با 4 نوع طرح فیزیکی متفاوت انتخاب کرد که عبارت بودند از:

-         دو فضا با نیمکت های ثابت و میز های بزرگ به ردیف و پشت سر هم قرار داشند(کلاس آزمایشگاه)   

-         یک کلاس بدون پنجره (باندر مصنوعی)  

-         یک کلاس با پنجره سراسر ی در یک سوی آن.  

 

دو مربی وظیفه تشکیل جلسات بحث و گفتگویی را با 25 نفر از دانش آموزان عهده دار گردیدند و سه مشاهده گر جریان فعالیت ها ومیزان مشارکت دانش آموزان را در فضاهای مختلف ثبت نمودند رفتار پایان دوره اول، فضای مورد استفاده هر گروه تغییرداده شد.از این بررسی دو نوع نتیجه به دست آمد.     

1-رفتار مشارکت درفعالیت ها،تحت تأثیر شرایط فیزیکی فضای کلاس قرار می گیرد.

2-ویژگی های فضایی هر مسند نیز درمیزان مشارکت دانش آموزی که درآن قرارمی گیرد تأثیر می گذارد.

۳-قسمتی از نتایج نوع دوم یعنی تأثیر جایگاه روی میزان مشارکت در12 دانش آموز درشکل زیر دیده می شود. ( خدا بنده-1372) 

    محل نشستن دانش دانش آموز      

 

	کنار	وسط	کنار
ردیف اول	57%	61%	57%
ردیف دوم	37%	54%	37%
ردیف سوم	41%	51%	41%
ردیف چهارم	31%	48%	31%

         

 جدول 1ـ درصد مشارکت دانش آموزان با توجه به محل استقرارشان درکلاس درس

به نقل از : خدابنده 1372

 

به ترتیب از ردیف اول به آخر از میزان مشارکت کاسته می شود.کسانی که  درقسمت وسطی هر ردیف قرارمی گیرند بیش از دو قسمت انتهایی شرکت می کنند.

بررسی های تکمیلی روی رفتار دانش آموزانی که با تأخیر وارد کلاس شده بودند      

همچنین تحقیقات متعدد دیگری که درکتاب «زمر»(فضای شخصی )گزارش شده است نشان می دهد.هنگام تحقیق درباره تأثیر جایگاه (واقع در ناحیه های مختلف فضا ،روی رفتار)لازم است به عوامل انگیزشی «علاقه به مشارکت»و عوامل فضایی (انتخاب محلی که مشارکت را تسهیل می نماید)همزمان توجه شود.

 

زمر دراثبات و تأیید نتیجه گیری فوق مشاهده زیر را گزارش می نماید.

 

دو کلاس یکی برای تدریس زبان انگلیسی ودیگری برای زبان فرانسه تشکیل گردید:

دانش آموزان کلاس فرانسه در انتخاب جا آزاد بودند.محل نشستن دانش آموزان کلاس انگلیسی به ترتیب حروف الفبا اول اسامی آنها تعیین شده بود.در کلاس فرانسه رابطه خطی مستقیمی بین فاصله ردیف نیمکت ها از مربی و میزان مشارکت مشاهده شد.

 درکلاس انگلیسی که انتخابی از سوی دانش آموزان انجام نشده بود اختلافی از نظر مشارکت بین ردیف های اول و دوم مشاهده نشد.ولی دانش آموزان که درردیف سوم قرار گرفته بودند کمتر از دو ردیف اول همکاری و مشارکت می کردند.

 

شرایط محیطی موجب تحریک نیازهای پایه وثانویه (اجتماعی )می شود به عنوان مثال هر گاه دریک آموزشگاه زمین ورزش مجهز به وسائل ورزش وجود داشته باشد.انگیزه ورزش کردن دردانش آموزان تحریک می شود،همچنین دردسترس بودن یک غذای لذیذ موجب می شود افراد سیر دوباره به خوردن غذا بپردازند.

تأثیر ویژگی های روان شناختی در گزینش جایگاه در کلاس

زمر در یک سلسله دیگر ا زتحقیقات خود درباره رفتار « انتخاب جایگاه»و ویژگی های روان شناختی فردی ، فضای یک کلاس درس سنتی را مورد بررسی قرار می دهد. وی درباره تأثیر انتخاب جایگاه در نواحی مختلف این گونه فضاها و رفتار دانش آموزان به ویژه از نظر همکاری در فعالیتهای آموزشی پیش فرض های زیر را بیان می کند.

ردیف های جلو به دانش آموزان کمک می کند ارتباط مستقیم با مربی برقرار کنند و دانش آموزان علاقمند به همکاری،معمولاً ردیف های جلو را انتخاب می کنند.

دانش آموزانی که با انگیزه خروج هر چه زودتر از کلاس درآن شرکت می کنند،ردیف های کناری را انتخاب می نمایند و کسانی که علاقه به شرکت فعال ندارند درنیمکت های عقبی جای می گیرند.

زمر عقیده دارد،فضای یک کلاس درس سنتی را می توان به نواحی مختلف تقسیم کرد و خصوصیات رفتاری و انگیزه های دانش آموزان را به وسیله انتخابی که انجام می دهند پیش گویی نمود.

در کتاب« فضای شخصی ¹»چند تحقیق دیگر در این زمینه گزارش شده است که نشان می دهد نوع «انتخاب جایگاه»در روزهای اول سال تحصیلی می تواند نمایانگر ویژگی های روان شناختی فردی و اجتماعی قابل توجه باشدتحقیقات و مشاهدات روزانه نشان می دهد.

 

معمولاً دانش آموزانی که نقص عضو دارندو یا آسیب های روانی عمیق دیده اند(وضع خانوادگی نابسامان مردودین و…)ردیف های عقب را انتخاب می کندیک مربی دقیق می تواندبا استفاده از این پدیده اطلاعات سودمندی درباره دانش آموزان کسب کرده درجهت کمک به آنها قدمهای موثری بردارد.

---

  1- Personal   Space

تأثیر ویژگی های روان شناختی در گزینش جایگاه در کلاس

زمر در یک سلسله دیگر ا زتحقیقات خود درباره رفتار « انتخاب جایگاه»و ویژگی های روان شناختی فردی ، فضای یک کلاس درس سنتی را مورد بررسی قرار می دهد. وی درباره تأثیر انتخاب جایگاه در نواحی مختلف این گونه فضاها و رفتار دانش آموزان به ویژه از نظر همکاری در فعالیتهای آموزشی پیش فرض های زیر را بیان می کند.

ردیف های جلو به دانش آموزان کمک می کند ارتباط مستقیم با مربی برقرار کنند و دانش آموزان علاقمند به همکاری،معمولاً ردیف های جلو را انتخاب می کنند.

دانش آموزانی که با انگیزه خروج هر چه زودتر از کلاس درآن شرکت می کنند،ردیف های کناری را انتخاب می نمایند و کسانی که علاقه به شرکت فعال ندارند درنیمکت های عقبی جای می گیرند.

زمر عقیده دارد،فضای یک کلاس درس سنتی را می توان به نواحی مختلف تقسیم کرد و خصوصیات رفتاری و انگیزه های دانش آموزان را به وسیله انتخابی که انجام می دهند پیش گویی نمود.

در کتاب« فضای شخصی ¹»چند تحقیق دیگر در این زمینه گزارش شده است که نشان می دهد نوع «انتخاب جایگاه»در روزهای اول سال تحصیلی می تواند نمایانگر ویژگی های روان شناختی فردی و اجتماعی قابل توجه باشدتحقیقات و مشاهدات روزانه نشان می دهد.

 

معمولاً دانش آموزانی که نقص عضو دارندو یا آسیب های روانی عمیق دیده اند(وضع خانوادگی نابسامان مردودین و…)ردیف های عقب را انتخاب می کندیک مربی دقیق می تواندبا استفاده از این پدیده اطلاعات سودمندی درباره دانش آموزان کسب کرده درجهت کمک به آنها قدمهای موثری بردارد.

---

  1- Personal   Space

تأثیر فضای آموزشی بر فرد

همه ماکم و بیش شرایط کلی محیط و فضاهایی را که به انسان احساس «شادی »و«غم»می دهند تجربه کرده ایم درکتاب «کروزه»1974 نیز مثال های متعددی از مواردی که شرایط کلی محیط به وسیله تحریک احساسهای ویژه در انسان موجب دگرگونی رفتار می شوند گزارش شده است.

 به عنوان مثال کلاس درس می تواند سرد و بی روح باشد. این نوع جو معمولاً دراثر جمع شدن عوامل باز دارنده مختلف (مانند روابط اجتماعی و عاطفی نا مناسب بین شاگردان و اولیاء و همچنین به وجود شرایط فیزیکی،مکان فیزیکی نامناسب،مانند نورکم-رنگ نامناسب دیوارها و اثاثیه و غیره )به وجود می آید.پس شرایط فیزیکی هر بنا نیز در پیدایش جوهای مختلف مؤثر واقع شده رفتار را به طور غیر مستقیم تحت تأثیر قرار می دهد.

با جمع بندی مطالبی که درباره تأثیر عوامل محیطی روی رفتار بیان شدبه این نتیجه می رسیم که رفتار و عملکرد افرادی که درمحیط یا سازمان های اجتماعی مختلف مانند مدارس ،ادارات و بیمارستانها و… قرار می گیرند به میزان قابل توجه از عوامل و شرایط فیزیکی و نماهای ظاهری هر بنا تأثیر می پذیرند. برخی شرایط موجب افزایش و برخی دیگر موجب کاهش عملکردها می شوند.

تأثیر فضای آموزشی بر فرد

همه ماکم و بیش شرایط کلی محیط و فضاهایی را که به انسان احساس «شادی »و«غم»می دهند تجربه کرده ایم درکتاب «کروزه»1974 نیز مثال های متعددی از مواردی که شرایط کلی محیط به وسیله تحریک احساسهای ویژه در انسان موجب دگرگونی رفتار می شوند گزارش شده است.

 به عنوان مثال کلاس درس می تواند سرد و بی روح باشد. این نوع جو معمولاً دراثر جمع شدن عوامل باز دارنده مختلف (مانند روابط اجتماعی و عاطفی نا مناسب بین شاگردان و اولیاء و همچنین به وجود شرایط فیزیکی،مکان فیزیکی نامناسب،مانند نورکم-رنگ نامناسب دیوارها و اثاثیه و غیره )به وجود می آید.پس شرایط فیزیکی هر بنا نیز در پیدایش جوهای مختلف مؤثر واقع شده رفتار را به طور غیر مستقیم تحت تأثیر قرار می دهد.

با جمع بندی مطالبی که درباره تأثیر عوامل محیطی روی رفتار بیان شدبه این نتیجه می رسیم که رفتار و عملکرد افرادی که درمحیط یا سازمان های اجتماعی مختلف مانند مدارس ،ادارات و بیمارستانها و… قرار می گیرند به میزان قابل توجه از عوامل و شرایط فیزیکی و نماهای ظاهری هر بنا تأثیر می پذیرند. برخی شرایط موجب افزایش و برخی دیگر موجب کاهش عملکردها می شوند.

تأثیر فضاهای آموزشی بر یادگیری و آموزش

کمیت و کیفیت فضاها در آموزش ویادگیری نقش به سزایی دارد. گرما یا سرمای بیش از حد کلاس ،نامناسب بودن نور و نظافت کلاس،سر و صدای غیر معقول و تعداد بیش از حد دانش آموزان درکلاس موجب کاهش کیفیت تدریس ویادگیری می شود.( شعاری نژاد.1368 . 83)

معماری مدارس یکی از پارامترهای مؤثر تربیتی و آموزشی درامرتعلیم وتربیت نوین به شمارمی رود  و همانگونه که صاحبان اندیشه دربررسی مسائل آموزشی همواره عوامل گوناگون چون خانواده ،معلم ،روش تدریس ،کتب درسی،مدیریت آموزشی وغیره را به عنوا ن عوامل مؤثر در فرایند تحصیلی مورد تأکید قرار می دهند معماری یا فضای فیزیکی مدرسه نیز دراین میان به عنوان یک عامل زنده و پویا درکیفیت فعالیتهای آموزشی وتربیتی دانش آموزان ایفای نقش می کند.

 در یک نگاه سیستمی چگونگی معماری مدارس واصول و عناصر تشکیل دهنده آن نظیر فرم تناسب ومقیاس . نوع سازمان دهی و فضائی ،رنگ،نور،صدا، تجهیزات وفضای باز محوطه و… می تواند اثرات قابل توجهی بر دانش آموزان باقی بگذارند.مدرسه زیبا یادگیری را آسان کرده و نشاط وشادابی را برای کودکان و نوجوانان به ارمغان می آورد ومدرسه نامناسب و تنگ وتاریک و خشک وبی روح،خمودی وکسالت و افسردگی را برای دانش آموزان به همراه داشته و برمیزان یادگیری و حضور فعال و با نشاط آنان درمدرسه تأثیر منفی می  گذارد(  دابشلیم ،1376 ،24)

درمحیط مدرسه ای که کلاسهای آن به اندازه کافی نور وجود نداشته باشد.خستگی زود رس چشم و درنهایت بی توجهی دانش آموزان را نسبت به درس باعث می شود و صدای نامناسب باعث خستگی بدن ،کم شدن میزان دید و کم شدن تشخیص رنگها و درنهایت کاهش ظرفیت بازدهی کاری دانش آموزان می گردد ( خالص ،1376، 45 )

در ایران متأسفانه مقدار قابل توجهی از ساختمانهای مدارس موجود به دلایل گوناگون آسیب دیده اند و بامحیط نشاط انگیز علم و دانش تناسب کمی دارند درچنین مدارسی که فضای فیزیکی مدرسه و محیط حاکم بر روح وروان دانش آموزان باعث خستگی ،بی نظمی،آلودگی و بی تمرکزی دانش آموزان می شود،تحقق اهداف دربرنامه های تربیتی و آموزشی با شکل جدی روبرو است. همچنین انتقال پیام های تربیتی و رشد دهنده با سختی و به کندی صورت خواهد گرفت و شوق و رغبت یادگیری دردانش آموزان را به حداقل خواهد رساند (ادهم ،1375، 33)     

 

تأثیر فضاهای آموزشی بر یادگیری و آموزش

کمیت و کیفیت فضاها در آموزش ویادگیری نقش به سزایی دارد. گرما یا سرمای بیش از حد کلاس ،نامناسب بودن نور و نظافت کلاس،سر و صدای غیر معقول و تعداد بیش از حد دانش آموزان درکلاس موجب کاهش کیفیت تدریس ویادگیری می شود.( شعاری نژاد.1368 . 83)

معماری مدارس یکی از پارامترهای مؤثر تربیتی و آموزشی درامرتعلیم وتربیت نوین به شمارمی رود  و همانگونه که صاحبان اندیشه دربررسی مسائل آموزشی همواره عوامل گوناگون چون خانواده ،معلم ،روش تدریس ،کتب درسی،مدیریت آموزشی وغیره را به عنوا ن عوامل مؤثر در فرایند تحصیلی مورد تأکید قرار می دهند معماری یا فضای فیزیکی مدرسه نیز دراین میان به عنوان یک عامل زنده و پویا درکیفیت فعالیتهای آموزشی وتربیتی دانش آموزان ایفای نقش می کند.

 در یک نگاه سیستمی چگونگی معماری مدارس واصول و عناصر تشکیل دهنده آن نظیر فرم تناسب ومقیاس . نوع سازمان دهی و فضائی ،رنگ،نور،صدا، تجهیزات وفضای باز محوطه و… می تواند اثرات قابل توجهی بر دانش آموزان باقی بگذارند.مدرسه زیبا یادگیری را آسان کرده و نشاط وشادابی را برای کودکان و نوجوانان به ارمغان می آورد ومدرسه نامناسب و تنگ وتاریک و خشک وبی روح،خمودی وکسالت و افسردگی را برای دانش آموزان به همراه داشته و برمیزان یادگیری و حضور فعال و با نشاط آنان درمدرسه تأثیر منفی می  گذارد(  دابشلیم ،1376 ،24)

درمحیط مدرسه ای که کلاسهای آن به اندازه کافی نور وجود نداشته باشد.خستگی زود رس چشم و درنهایت بی توجهی دانش آموزان را نسبت به درس باعث می شود و صدای نامناسب باعث خستگی بدن ،کم شدن میزان دید و کم شدن تشخیص رنگها و درنهایت کاهش ظرفیت بازدهی کاری دانش آموزان می گردد ( خالص ،1376، 45 )

در ایران متأسفانه مقدار قابل توجهی از ساختمانهای مدارس موجود به دلایل گوناگون آسیب دیده اند و بامحیط نشاط انگیز علم و دانش تناسب کمی دارند درچنین مدارسی که فضای فیزیکی مدرسه و محیط حاکم بر روح وروان دانش آموزان باعث خستگی ،بی نظمی،آلودگی و بی تمرکزی دانش آموزان می شود،تحقق اهداف دربرنامه های تربیتی و آموزشی با شکل جدی روبرو است. همچنین انتقال پیام های تربیتی و رشد دهنده با سختی و به کندی صورت خواهد گرفت و شوق و رغبت یادگیری دردانش آموزان را به حداقل خواهد رساند (ادهم ،1375، 33)     

 

اصول ارتباطات

اصول ارتباطات عبارتست ازکلیه حرکات و تکنیک هایی که مدیران باید در استقرار یک سیستم ارتباطی سالم و موثر یرای اداره امور سازمان و رسیدن به کارآیی مطلوب به کار گیرند. مهمترین اصول ارتباطات به این شرح است.

1- اصل تکنیک: استقرار ارتباط مطلوب در سازمان بین واحد ها و افراد در سطوح و سلسله مراتب سازمانی بستگی به  توجه کامل به اعمال پاره ای مسائل تکنیکی به شرح زیر دارد.

·        برقرار کننده ارتباط باید اطلاعاتی را که طرف مقابل پیام انتظار دارد به او بدهد.

·        برقرار کننده ارتباط بایدکاملاً از موضوع پیام مطلع باشد.

·        برقرار کننده ارتباط بایداز مجاری سازمانی برای ارسال اطلاعات و پیام استفاده نماید.

·        برقرار کننده ارتباط باید نوع زبان، علامت و اشاره های رایج بین گروه های مختلف در سازمان را بشناسد و به گونه ای مناسب و منطقی اطلاع رسانی نماید

·        برقرار کننده ارتباط باید فقط اطلاعات راجع به وظایف در نظر گرفته شده را به گیرنده بدهد و نه بیشتر.

·        برقرار کننده ارتباط بایداطلاعات ضروری از غیر ضروری را تشخیص دهد.

·        برقرار کننده ارتباط باید لحظه هایی را که ترمیم اطلاعات ضروری می باشد تمیز دهد و بداند چگونه قبل از اینکه مقاومت در کارکنان ایجاد شود،اطلاعات تکمیل کننده پیام اولیه را فورا ارسال نماید.

2- اصل سادگی:  انتخاب واژه ها و جملات ساده از طرف فرستنده پیام باید در اولویت قرار داشته باشد تا درک آن برای همه کارکنان به آسانی صورت پذیرد، بنابراین فرستنده باید با انتخاب ساده ترین پیام از اطالة کلام و اتلاف وقت جلوگیری نماید.

3- اصل توجه:  توجه کامل به پیامی که قرار است دریافت شود نهایت ضرورت را دارد. اگر پیام همان گونه که دریافت شده به آن عمل شود و یا اگر قرار است که به گیرنده ثالثی بدون ورود حشو و زوائد در متن آن رد شود ضرورت دارد که پیام با توجه کامل مبادله شود تا ارتباط فارغ از هیاهو و اغتشاش صورت پذیرد.

4- اصل صداقت: هدف از ارتباطات تسهیل تحقق اهداف سازمانی می باشد. ارتباطات وسیله ای برای حفظ، نگهداری، همکاری و مشارکت در رسیدن به اهداف تعیین شده سازمانی می باشد و برای دستیابی به این منظورباید صداقت و درستی را به هنگام استقرار آن در نظرگرفت(فخیمی،1379، 419).

اصول ارتباطات

اصول ارتباطات عبارتست ازکلیه حرکات و تکنیک هایی که مدیران باید در استقرار یک سیستم ارتباطی سالم و موثر یرای اداره امور سازمان و رسیدن به کارآیی مطلوب به کار گیرند. مهمترین اصول ارتباطات به این شرح است.

1- اصل تکنیک: استقرار ارتباط مطلوب در سازمان بین واحد ها و افراد در سطوح و سلسله مراتب سازمانی بستگی به  توجه کامل به اعمال پاره ای مسائل تکنیکی به شرح زیر دارد.

·        برقرار کننده ارتباط باید اطلاعاتی را که طرف مقابل پیام انتظار دارد به او بدهد.

·        برقرار کننده ارتباط بایدکاملاً از موضوع پیام مطلع باشد.

·        برقرار کننده ارتباط بایداز مجاری سازمانی برای ارسال اطلاعات و پیام استفاده نماید.

·        برقرار کننده ارتباط باید نوع زبان، علامت و اشاره های رایج بین گروه های مختلف در سازمان را بشناسد و به گونه ای مناسب و منطقی اطلاع رسانی نماید

·        برقرار کننده ارتباط باید فقط اطلاعات راجع به وظایف در نظر گرفته شده را به گیرنده بدهد و نه بیشتر.

·        برقرار کننده ارتباط بایداطلاعات ضروری از غیر ضروری را تشخیص دهد.

·        برقرار کننده ارتباط باید لحظه هایی را که ترمیم اطلاعات ضروری می باشد تمیز دهد و بداند چگونه قبل از اینکه مقاومت در کارکنان ایجاد شود،اطلاعات تکمیل کننده پیام اولیه را فورا ارسال نماید.

2- اصل سادگی:  انتخاب واژه ها و جملات ساده از طرف فرستنده پیام باید در اولویت قرار داشته باشد تا درک آن برای همه کارکنان به آسانی صورت پذیرد، بنابراین فرستنده باید با انتخاب ساده ترین پیام از اطالة کلام و اتلاف وقت جلوگیری نماید.

3- اصل توجه:  توجه کامل به پیامی که قرار است دریافت شود نهایت ضرورت را دارد. اگر پیام همان گونه که دریافت شده به آن عمل شود و یا اگر قرار است که به گیرنده ثالثی بدون ورود حشو و زوائد در متن آن رد شود ضرورت دارد که پیام با توجه کامل مبادله شود تا ارتباط فارغ از هیاهو و اغتشاش صورت پذیرد.

4- اصل صداقت: هدف از ارتباطات تسهیل تحقق اهداف سازمانی می باشد. ارتباطات وسیله ای برای حفظ، نگهداری، همکاری و مشارکت در رسیدن به اهداف تعیین شده سازمانی می باشد و برای دستیابی به این منظورباید صداقت و درستی را به هنگام استقرار آن در نظرگرفت(فخیمی،1379، 419).